Uluslararasi Okuma Becerilerinde Gelisim Projesi olarak adlandirilan PIRLS (Progress in International Reading Literacy Study) bes yilda bir 10 yasindaki ögrencilere uygulanmaktadir. Ilkögretimin dördüncü siniflarinda uygulanan okuma testi ögrencilerin farkli metin türlerine göre okuma becerilerini saptamaktadir. 2011 PIRLS uygulamasinda kullanilan iki farkli türdeki metin ve sorulari Türkçeye çevrilmis ve üç okulun dördüncü sinif ögrencilerine uygulanmistir. Bu sorularla ögrencilerin farkli üst düzey düsünme süreçlerine iliskin becerileri tespit edilmistir. Ögrencilerin metinde açikça verilmis olan bilgiyi bulmalari, dogrudan çikarimda bulunmalari, metinde sunulan bilgileri ve düsünceleri birlestirerek yorumda bulunmalari ve metinleri dil kullanimi ve içerik açisindan degerlendirmeleri istenmistir. Alinan sonuçlar Türkçe programindaki okuma kazanimlari dogrultusunda tartisilacaktir.

Yalniz bilgi edinmeyi degil edinilen bilgiyi sorgulamayi ve ilgili amaçlar dogrultusunda kullanmayi öne çikaran 21. yüzyil, elestirel okuma becerisini içsellestirmis ögretmenlerin varligini gerektirmektedir. Elestirel okuma, bireyin okudugu metinle anlamsal bakimdan yüzeysel degil derinlemesine iliski kurmasini saglayan bir okuma biçimidir. Ögrencilere elestirel okuma becerisi kazandirmanin en kestirme yolu, ögretmen adaylarina elestirel okuma becerisini kazandirmaktir. Bu çalisma, Matematik Egitimi Anabilim Dali’nda ögrenim gören ögretmen adaylarinin online argümantasyon yöntemi ile elestirel okuma düzeylerini incelemek amaciyla gerçeklestirilmistir. Çalismada ögretmen adaylarina “Elestirel Okuma Özyeterlik Algisi Ölçegi” ön-test ve son-test olarak uygulanmistir ve elde edilen veriler SPSS programi ile analiz edilmistir. Yürütülen 8 haftalik uygulamanin sonunda olusan özyeterlik algi puan artisinin istatistiksel anlamliligi üzerine yapilan bagimli örneklem t-testi sonucuna göre; çalisma kapsaminda olusturulan online tartisma ortaminin, ögrencilerin elestirel düsünme becerileri puanlarini istatistiksel olarak anlamli derecede arttirdigi belirlenmistir.

Bu çalismanin amaci, 6. sinif Türkçe ders ve çalisma kitabinin Güneyli’nin (2011) önerdigi ölçütlere uygunluk durumunun belirlenmesi ve derlem verisinden yararlanilarak sözcük ögretimiyle ilgili örnek etkinlikler tasarlanmasidir. Tarama modelinde betimsel bir arastirma olan bu çalismanin bulgulari, kitaplarin Türkçe sözcük kullanimi, bilissel gelisim ve dil gelisimi, sözcüklerin kullanim sikligini dikkate alma, somutluk ve çagrisim durumuna görelik, ögretimde amaçlara görelik ve farkli yöntem-teknik, araç-gereç ve etkinliklere yer verme açisindan uygun oldugunu göstermektedir. Buna ragmen, temel kavramlar, imgelem durumuna görelik, kullanima göre incelemeye yer verme açisindan uygun degildir. Ayrica, sözcük inceleme ve sözcük ögretimi etkinlikleri alanindaki ölçütlere göre gelistirilmesi gereken yönler vardir.