Aristophanes, komedileriyle toplumu etkilemeye çalismis en önemli komedi yazarlarindan biridir. Eserlerinde Yunan toplumunu güldürerek düsündürmek ister. Komedilerinde Yunan halkinin dogal yasamini etkin bir sekilde kullanmak ister. Komedilerinde ironik bir elestiri göze çarpar. Elestirisinin odaginda ise yozlastigini düsündügü demokrasi düsüncesi gelir. Toplumu yozlastirdigini, savasa sürükledigini düsündügü kisilere saldirir. Bütün elestirilerinin hedefi ise Peloponnesos savaslari ile çikmaza girdigini düsündügü Atina halkina tekrar barisi getirmektir.

Birlikte yasam kimi kural ya da ilkelere dayanarak yasamayi gerektirir. Ama hiçbir tek ilke birlikte özgür yasam için gereken ortami saglayamaz. Hangi türden ilke, neye iliskin bir ilke olursa olsun, hiçbir tek ilkeye dayanarak birlikte yasam, etik degerlerin korundugu bir yasam saglanamaz. Ama gerek yasamin kendisinde, gerekse yasananlardan yola çikilarak ortaya konulan felsefi-siyasi görüslerde böyle ilkeler bulmak güç degildir. Etik tarihi bu türden ilke ve degerlerle doludur. Filozoflar tarafindan ortaya atilan, önerilen ilkeler de yasamdan, yasananlardan yola çikilarak ortaya konulmaktadir. Degerler ve ilkeler insan yasamanin onsuz olunamayan olusturucularindandir, ama filozoflarca kavramlastirilmalari gerekmektedir. Kavramlastirma ise ne bir icattir ne de bir kesif.

Platon, ruh-beden problemi üzerine sistematik bir bakis açisi getiren ilk filozoftur. Ruh anlayIsini, varlik felsefesine bagli olarak gelistirmistir. Platon’ a göre ruh-beden birlikteliginde üstünlük ruhtan yanadir. Ruh kalici, beden ise geçicidir. Insan ruhu akil, irade ve istek olmak üzere üç bölümden olusur. Bu bölümler kisinin yasam tarzlarina ve toplumsal hiyerarside belli siniflara tekabül eder. Platon’ a göre ruh ölümsüzdür ve ahiret hayati ruhlar için son durak degildir. Ruhlar defalarca tekrar bedenlere dönerler. Islam dini de ruhun gerçegi, mahiyeti, sir ve incelikleri üzerinde durmustur. Fakat Kur’ân-i Kerim’ de bu gerçek genis olarak ve açiklayici bir sekilde bulunmamaktadir. Bu makalenin amaci hem Platon’ un hem Islam dininin ruh anlayislarini ayri ayri incelemek ve her iki ruh anlayisini benzerlik ve farkliliklari açisindan birbirleriyle karsilastirmaktir.

Bu yazida Herakleitos’un adalet ve adaletsizlige dair fikirleri onun varlik kavrayisi çerçevesinde ortaya konmaktadir. Herakleitos’un varlik kavrayisi ise kavga ve savasin bir sonucu olarak ortaya çikan kosmik bir uyuma (ya da, baska sözcüklerle, “denge” ve “düzen”e) isaret eden çesitli kavramlara dayanir ve onun adalet görüsü bu varlik kavrayisindan bagimsiz degildir. Öte yandan, bu fikirler çerçevesinde, adalet ve adaletsizligin, yani “dike/dikaiosyne” ve “adikia”nin anlaminin, Antik Yunan tinselliginin, Herakleitos, Anaksimandros ve Platon’un adalet ve adaletsizlige dair fikirlerini de içerecek sekilde, tüm teorik aktivitelerde belirleyici oldugu bir baglamda ortaya çiktigini göstermeye çalisacagim. Ayrica, bazi felsefe tarihlerinde, onlar Herakleitos’un adalet görüsünü hukuksal ya da etik baglamda ortaya konan bir fikre dayandirdiklarinda, bu varlik kavrayisinin ihmal edildigine isaret edecegim.

In this paper, I attempt to explore certain aspects of Nietzsche’s understanding of truth from a critical point of view. I try to show that Nietzsche from the beginning to the end works with an inspiration theory of art. Perhaps this constitutes the whole importance of artistic engagement with life, that is, the creative moment that art brings to human life via inspiration. Art frees an imaginative relationship with life and thereby makes aesthetic moment the principal one. But I raise several questions concerning the autonomy of artistic production which Nietzsche almost takes for granted. This supposition of autonomy is part of Nietzsche’s dissociating art from truth following Kant. The indefensibility of this autonomy invites a reconsideration of art’s relationship with truth, which, I believe, is constitutive of the function of all art. In this sense, I argue that exploring this relationship is something indispensable for a full appreciation of the place of art in human life. But this in turn requires that we understand imagination and inspiration first of all from the perspective of truth

Eskiçagdaki physis-nomos karsitligi, 17. ve 18. yüzyil felsefelerinde, doga durumutoplum durumu (ya da dogal hukuk-pozitif hukuk) karsitligi biçiminde yeniden tartisilmaya baslanir. Hobbes, Locke ve Rousseau söz konusu oldugunda bu karsitlik toplum sözlesmesi baglaminda da ele alinir. Gerek devletin varlik nedeninin ne oldugu, insanlarin niçin bir otoriteye boyun egmeleri gerektigi gibi sorular yanitlanirken, gerekse dogal haklarin neler oldugu, dogal hukukun kaynaginin ne oldugu tartisilirken filozoflarin doga durumu (ya da dogal durum) diye bir sey tasarladiklarini görüyoruz. Hem politika felsefesinde hem de ahlak felsefesinde sözü edilen “doga durumu”na, toplum ya da uygarlik öncesi bir durumu anlatmak için basvurulmaktadir. Bu yazida, “doga yasasi”, “dogal hukuk” düsüncesinin temelinde yer alan “doga durumu” tasarimi irdelenecektir. Ama bu irdeleme, “doga durumu” denilince ilk akla gelen filozoflardan, düsünürlerden Hobbes, Locke ve Rousseau’nun görüsleriyle sinirlandirilacaktir. Bu filozoflarda ‘devletin varlik nedeni’nin ne oldugu, devletin niçin varoldugu ortaya konulurken, onlarin “doga durumu”, “doga yasasi”, “sözlesme” ve “insan dogasi” hakkindaki görüsleri de kisaca karsilastirilacaktir